DİYARBAKIR - Diyarbakır’ın Kocaköy ilçesinde yer alan Kocaköy Ulu Cami, yaklaşık 1375 yıldır ayakta kalmayı başararak bölgenin en eski yapılarından biri olma özelliğini taşıyor. 62 yaşındaki Kocaköylü antropolog Naci Akdemir, caminin tarihini ve önemini vurgulayarak, “Bu cami, en kötümser hesapla bile 1375 yaşında bir mabet. Hicri ikinci asır tarihçilerinden Muhammed El-Vakidi'nin Fütuhu'ş-Şâm isimli eserine göre, bölgenin fetih tarihi 639 yılına dayanıyor,” dedi.
Akdemir, Hz. Muhammed’in (SAV) vefatından yedi yıl sonra bölgenin İslam coğrafyasına katıldığını belirtti ve ekledi: “Bir yer fethedildiğinde ilk iş olarak cami inşa edilirdi. Bu caminin de o dönemde inşa edildiğini düşünüyorum. 1355 yılında tamirat gerektirecek kadar eski bir yapı olduğu biliniyor.” Caminin ilk inşa edildiği bölümün, ön taraftaki beşik tonozlu bölme ve arkasındaki son cemaat yeri olduğunu ifade eden Akdemir, yapının zaman içinde depremler ve artan nüfusun ihtiyaçlarına göre genişletildiğini, ancak bu süreçte bazı orijinal bölümlerin ortadan kalktığını belirtti.
1975 depreminde ve son 10 yıl içinde yapılan onarımlarda caminin bazı kısımlarının değiştirildiğini dile getiren Akdemir, bu süreçte bir gasilhane ve kitabenin de ortadan kaldırıldığını kaydetti. Cami, Hz. Ömer döneminde inşa edilmeye başlanmış olup, 1355 yılında bir restorasyon geçirmiş ve daha sonra Kur'an İlimleri Medresesi eklenmiş. Bu medrese günümüzde mevcut olmasa da, caminin bir kısmı halen ayakta duruyor.