DİYARBAKIR- Ergani, zengin tarihi geçmişi ve coğrafi konumuyla ön plana çıkan Diyarbakır ilinin büyük ve önemli bir ilçesidir.
Diyarbakır ilinin önemli ilçelerinden biri olan Ergani'nin kökeni oldukça eskiye dayanmaktadır. İlçenin eski adı Osmaniye iken, sonradan Ergani olarak değiştirilmiştir. Ergani, Diyarbakır'ın en büyük ilçesi olup, Dicle'nin sağ kıyısına 10 km uzaklıkta yer almaktadır. İlçe, 1537 metre yüksekliğindeki Zülküf Dağı'nın güney eteğine kurulmuştur ve 86 köyü bulunmaktadır.
Tarihsel açıdan incelendiğinde Ergani'nin çok eski bir şehir olduğu ve kuruluş tarihinin tam olarak bilinmediği görülmektedir. Hilar Şehri harabelerinde yapılan kazılarda, Anadolu'nun en eski köy yerleşimi olan Çayönü'nün ortaya çıkarıldığı belirlenmiştir. Çayönü kalıntıları, MÖ 9000 yılına kadar uzanan bir tarihe sahiptir. Osmanlı döneminde uzun süre sancak beyliği (il merkezi) olan Ergani, 20 Nisan 1924 tarihinde sancak beyliği statüsünün sona ermesiyle Diyarbakır iline bağlı bir ilçe haline gelmiştir.
Ergani'nin coğrafi konumu da dikkate değerdir. Güneydoğu Anadolu Bölgesi'nde bulunan ilçenin bir kısmı ise coğrafi olarak Doğu Anadolu Bölgesi'nde yer almaktadır. Elazığ'ın Maden ilçesi kuzeyinde, Diyarbakır iline bağlı Dicle ilçesi doğusunda, Urfa'ya bağlı Siverek ilçesi güneyinde, ve Diyarbakır'a bağlı Çermik ile Çüngüş ilçeleri batısında yer almaktadır.
Eğitim alanında Ergani, toplamda 107 İlköğretim Okulu, üçü Anadolu Lisesi, biri Anadolu Fen Lisesi olmak üzere 12 liseye ev sahipliği yapmaktadır. Ayrıca, ilçede 7 Özel Eğitim Kurumu, 3 Özel Okul ve Dicle Üniversitesine bağlı Meslek Yüksek Okulu bulunmaktadır.
Ergani'nin geçmişine ışık tutan tarihi yapılar arasında Çayönü kalıntıları önemli bir yere sahiptir. Bu kalıntılar, Ergani'nin yaklaşık MÖ 7500 ile 6250 yılları arasında yerleşim yeri olduğunu göstermektedir. Ergani, tarih boyunca birçok isim almıştır ve birçok medeniyete ev sahipliği yapmıştır. Bu zengin tarih, ilçenin kültürel dokusunu da şekillendirmiştir.