DİYARBAKIR- Diyarbakır'ın geleneksel el işçiliği ve özgün hasır bilezikleri, şehrin kültürel mirasını ve kuyumculuk geleneğini yansıtan önemli unsurlardır.
Diyarbakır, Anadolu'nun en eski yerleşimlerinden biri olarak tarih sahnesinde önemli bir rol oynamaktadır. Bu kadim şehir, maden sanatı alanında da dikkate değer bir yere sahiptir. İl sınırları içinde gerçekleştirilen arkeolojik kazılardan elde edilen bulgular, bu bölgede madeni takıların kullanımının Neolitik Döneme kadar uzandığını göstermektedir.
Diyarbakır, geleneksel el sanatları alanında da ileri bir düzeydedir ve özellikle kuyumculuk bu alanda öne çıkmaktadır. Şehir, kendine özgü bir tarzı ve tekniği olan gümüş ya da altından yapılan hasır bilezik işlemeciliği ile özdeşleşmiştir. Tamamen el emeği olan bu bilezikler, Gazi Caddesi'nde bulunan Ulu Camii karşısındaki Kuyumcular Çarşısı'nda bulunan atölyelerde üretilmektedir.
Hasır bilezikler, genellikle 18-22 ayar altından yapılır ve önceden sipariş alınarak veya nakit para/hurda altın karşılığında üretilir. Diyarbakır'ın nadide eserlerinden biri olan hasır bilezikler, 40 yılı aşkın sürede kullanılabilecek dayanıklılıkta ve sağlamlıkta üretilmektedir.
Diyarbakır hasır bileziklerinin diğerlerinden ayıran bir özellik, kullanılan altın tellerinin Trabzon hasırında olduğu gibi 25 mikron değil, daha kalın 85-95 veya 100 mikron çapında olmasıdır. Ayrıca, Diyarbakır hasır bileziklerinde örme zikzak biçimindeyken, Trabzon hasırının düz bir görünümü vardır.
Hasır bileziklerin üretim süreci oldukça ustalık ve sabır gerektirir. Öncelikle altın ve bakır eritilerek istenen ayar altın elde edilir. Ardından, elde edilen altın tel haddeden geçirilir ve istenen kalınlık verilir. Bu tel daha sonra bükme aşamasından geçer. Teller birleştirilerek bilezik formu verilir ve anahtar kısmı yapılır. Son olarak, bileziğin üzerine ince çizimler yapılarak cilalanır ve parlatılır. Usta elden bir hasır bilezik, bir günde tamamlanır ve kuyumcu dükkanlarının vitrinlerini süsler.
