DİYARBAKIR- Muhteşem yapılarıyla geçmişten günümüze ulaşan kral ve kaya mezarları, tarih öncesi uygarlıkların izlerini taşıyor. Eğil Kalesi'nin kuzeydoğusunda, Dicle Baraj Gölü'nün incisi gibi parlayan kral mezarları, Asur krallarının ebedi istirahatgahı olarak hizmet etmiş. Ana kaya oyularak, kümbet formunda biçimlendirilen bu mezarlar, iç mekanlarında kuzey iç kısmında yer alan çizgi şeklindeki kral figürleriyle göz kamaştırıyor. Ancak tarihin karanlık yüzü, M.S. 502 yılında İran Sasani Hükümdarı II. Şapur'un yağmalamasıyla gelmiş. Bu vahşi saldırıya rağmen, kral mezarları zamanın zorlu meydan okumasına meydan okuyarak günümüze ulaşmayı başarmış. Diğer yandan, Eğil Kalesi'nin gizemli güneydoğusunda, Amini ve Balaban köylerinde yer alan kaya mezarları, Bizanslılar dönemindeki ustalıkla yapılmış muazzam eserlerdir. Doğal kayalıkların incelikle oyularak inşa edilen bu mezarlar, iç kısımlarında tek bir mekândan oluşan oda şekliyle dikkat çekiyor. Geçmişin derinliklerindeki bu yapılar, tarihin ve mimarinin büyüleyici birer örneği olarak günümüzde hala varlıklarını sürdürüyorlar.