Diyarbakır'ın tescilli simgesi: Diyarbakır karpuzu!

Ürün Tanımı ve Ayırt Edici Özellikler: Diyarbakır Karpuzu, yuvarlak-oval şekilli ve alacalı bir yapıya sahiptir. Eskiden Sürme, Pembe, Beyaz Kış, Kara Kış ve Ferik gibi tipler de yetiştirilse de günümüzde sadece Sürme çeşidi popülerdir. Sürme çeşidi, Diyarbakır Karpuzları içinde en iri olanıdır. Dış kabukları parlak ve yeşil zemin üzerinde uzunlamasına koyu yeşil çizgilere sahiptir. Meyve ağırlığı genellikle 20-30 kg arasında değişir ancak kuyu karpuzculuğu yöntemiyle yetiştirildiğinde 50-75 kg'a kadar çıkabilir. Meyve kabuğu sert ve kalındır, kalınlığı 2-3 cm civarındadır ve beyazımsı renktedir. Meyve eti kırmızı renkte ve tatlıdır, aynı zamanda liflidir ve bol miktarda su içerir. Suda çözülebilir kuru madde miktarı %10'dur.

Tohum Özellikleri: Diyarbakır Karpuzu tohumları siyah renklidir ve küçük boyuttadır. Bir meyvedeki ortalama tohum sayısı 650-750 adet arasında değişir ve toplam tohum ağırlığı 65-66 gramdır. Bir gramdaki tohum sayısı 11-15 arasında değişir. Çekirdeklerin boyutları 11 mm uzunluk, 6 mm çap ve 2 mm kalınlıktadır. Bir tohumun ağırlığı ise 0.093 gramdır.

Bitkisel Özellikler: Diyarbakır Karpuzu (Sürme), tek yıllık bir bitkidir ve sürüngen bir yapıya sahiptir. Gövde ve dalları hafif tüylüdür. Kazık köklü bir yapıya sahip olup toprak yüzeyinde kök boğazından itibaren saçak kökler görülebilir. Geniş tarlalarda yetiştirilmeye uygundur ve güçlü bir habitüse sahiptir. Ana gövdeden itibaren bol miktarda yan dal meydana gelir ve vejetatif gelişme yoğunluk gösterir. Bitkideki meyve sayısı, meyve iriliği de göz önüne alındığında genellikle 3-4 adettir.

Çiçek Özellikleri: Diyarbakır Karpuzu'nun çiçekleri genellikle sarı renkte olup monoik karakterdedir. Tohum ekiminden yaklaşık olarak 85 gün sonra çiçeklenme başlar. İlk açılan çiçekler erkek çiçeklerdir ve daha sonra dişi çiçekler açılır. Tozlaşma, genellikle böcekler tarafından gerçekleşir ve bazen yabancı tozlaşma da görülebilir. Sürme karpuzu, diploid bir yapıya sahip olup 2n=22 kromozoma sahiptir.