DİYARBAKIR- Diyarbakır'ın Lice ilçesinin Örtülü köyünde gizlenen Birkleyn Mağaraları, adını "yükselme, kabarma" anlamına gelen Birkleyn'den almaktadır. Ayrıca İskender-i Birklin olarak da bilinmektedir. Kültür ve Turizm Bakanlığı'nın tescilli arkeolojik sit alanları listesinde yer alan bu mağaralar, zengin tarihi ve doğal yapılarıyla dikkat çekmektedir.
Karstik bir yapı ve nehir sularının izleri
Birkleyn Mağaraları, karstik bir yapıya sahiptir ve Dicle Nehri'nin kollarından biri olan Birkleyn ya da Bermal suyunun bir kısmı bu mağaralardan geçmektedir. İlk olarak 1862 yılında araştırılmaya başlanan mağaralar hakkındaki en kapsamlı çalışma, C. Lehmann-Haupt ve W. Bleck'in 1898/99 yıllarındaki ziyaretlerine dayanmaktadır. 2004 yılında Münih Üniversitesi'nden A. Schachner liderliğindeki bir ekip tarafından tekrar ziyaret edilen mağaralarda, Assur Dönemi'ne ait rölyef ve yazıtların belgelenmesi çalışmaları yapılmıştır. Ayrıca çevredeki tüm arkeolojik kalıntılar incelenmiştir.
Tarih ve doğanın buluştuğu nokta
Mağaranın düşük ısısı ve nemli oluşu, yaşam alanı olarak kullanılmasını güçleştirse de, Demir Çağı çanak çömleği ve bu döneme ait diğer buluntular farklı bir kullanıma işaret etmektedir. Birkleyn Mağaraları, tarih ve doğanın buluştuğu, keşfedilmeyi bekleyen önemli bir noktadır.