DİYARBAKIR - Şanlıurfa'nın Siverek ilçesi ile Adıyamanın Kahta ilçesi arasındaki yolun 31. kilometresinde, oluşumu 2 milyon yıl öncesine dayanan sütun oluşumları bulundu. Bu jeolojik oluşumları fark eden İlyas Gizligöz'ün, yetkililere bilgi vermesiyle, taşların tahribatını önleme çalışmları başlatıldı.
Taşların orataya çıktığı yerden video ve fotoğraflar çeken Gizligöz, hem akademisyenlere, hem de sivil toplum kuruluşlarına (STK) gönderdikten sonra yetkililere de haber verdi.
"Taş sütunların önemini öğrendikten sonra korunması için yetkililere haber verdim"
Bugün de bu jeolojik eserlerin bulunduğu bölgede, Şanlıurfa İl Çevre Koruma Müdürlüğü’nden yetkililerle bölgede incelemeler yapıldı. Yetkililerin de girişimiyle volkanik taş sütunların korunması ve turizme kazandırılması çalışmaları başladı.
Bölgede gezerken taş sütunları fark eden ve korunması için yetkilileri bilgilendiren Rehberlik Öğretmeni İlyas Gizligöz, olayın gelişimi şöyle aktarıyor:
"Bu durumu Dicle Üniversitesi'nde Jeolog Prof. Dr. Ferhat Dursun hocamıza ilettik. Görselleri ve video çekerek ona bilgi verdik. Kendileri, çok şaşırdı. Burası için mutlaka bir koruma kararının çıkması gerekliliğinden bahsetti. Biz burada fotoğraf çektiğimiz esnada, kepçe çalışıyordu. Taşları yol yapımında kullanmaya çalışıyorlardı. Bir süre sonra da devlet yetkilerine haber verdik. Jandarma da geldi, sağ olsunlar durdurdular. Meğerse burası, 2 milyon yıl önce Karacadağ volkanizması sonucunda, belli jeolojik olaylarla oluşmuş. Gerçekten biz de çok sevindik, çok şaşırdık. Bu durumu belli sosyal mecralarda paylaştık, basın mensupları arkadaşlara bildirdik. Biz istiyoruz ki bu önemli lokasyonda, kentimizin Tağkuram Vadisi'nin bu oluşumuyla, hemen yanı başımızdaki Nemrut Dağı'nın, Göbekli Tepe'nin yanına bu lokasyonda, bir de jeoturizmin katılmasıdır. İsteğimiz, bu bölgedekilerin jeoturizmden de yararlanabilmesidir ve bunun için yetkililerin gerekli çalışmaları göstermesidir.
Tahribatın durdurulması sevindirici
Harran Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Coğrafya Bölüm Başkanı Prof. Dr. Mehmet Sait Şahinalp, konuyla ilgili bilgilendirildikten sonra, bir bilgi notu paylaşarak yetkililerin konuyla ilgili gereken adımları atmasını istedi.
"Bugün Siverek'teki sivil toplum kuruluşlarından aldığımız bilgilere, fotoğraflara ve video görüntülerine göre, Siverek Kâhta kara yolu 31. kilometresindeki yol genişletme çalışmalarında bazalt sütunlarına rastlanılmıştır. Ancak eldeki görüntülere bakıldığında jeolojik miras açısından büyük bir öneme sahip olan bu bazalt sütunların çalışmalar sırasında tahribata uğradığı görülmekte. Ancak sivil toplum kuruluşlarının girişimleriyle yol çalışmasının 1 günlüğüne de olsa durdurulmuş olması sevindirici bir haberdir." diyen Şahinalp, ortaya çıkan bazaltlarla ilgili şu bilgileri de paylaştı:
Çatlaklardaki lavların soğumasıyla oluşuyor
"Siverek'te ortaya çıkarılan bazalt sütunların günümüzden yaklaşık olarak 2 milyon yıl önce oluşmuş olan Karacadağ volkanizmasının ürünleridir. Bazalt sütunların, volkanik çatlak veya bacalardan akan lavların soğuması ve üst kısmının iç kısmına göre daha erken soğuması ve kabuk bağlaması ile oluşumları başlar. Dış kabuğun soğuması sonucunda büzülmeler ve belirli merkezler etrafında nihayetinde çatlamalar başlar. Bu çatlaklar altıgen veya beşgen şeklinde olabilir. Çatlak geliştikten sonra büyümeye devam eder ve bu büyüme akış yüzeyine dik olarak devam eder. Zamanla bu çatlaklar daha derine iner ve bazalt sütunlarını oluşturur."
Bazalt sütunları, jeolojik miras olarak hayli önem arz etmektedir
Ortaya çıkan bazalt sütunların, dünyanın diğer yerlerinde koruma altına alındığını ve turizm açısından büyük öneme sahip olduğuna dikkat çeken Şahinalp, "Oluşum mekanizmaları bakımından bazalt sütunları jeolojik miras olarak bir hayli önem arz etmektedirler. Bazalt sütunları, ayrıca jeoturizmde de önem arz eden oluşumlardır. Aynı oluşumları UNESCO Global Jeoparkı olan Kula-Salihli Jeoparkı'nda görmek de mümkündür ve burada koruma altına alınmıştır. Bazalt sütunlarının ortaya çıktığı alanın lokasyonuna bakıldığında, Takoran Vadisi'ne 18, Nissibi Köprüsü'ne 8 km ve Nemrut Dağı'na 40 km mesafede yer almaktadır. Dolayısıyla, başta Takoran Vadisi olmak üzere turizm potansiyeli geliştirilmek istenen ve Şanlıurfa turizminde önemli bir yere sahip olan bir alanda yer almaktadır. Bazalt sütunlarının hem jeomiras açısından hem de turizm potansiyeli geliştirilmek istenen bir alanda yer alması nedeniyle acilen koruma altına alınması büyük bir önem arz etmektedir. Bu bağlamda, yol çalışmasının durdurularak jeoloji, coğrafya, turizm alanlarından bilim adamları ile Şanlıurfa Çevre Şehircilik ve İklim Değişikliği Tabiat Varlıklarını Koruma Kurulu ve Karayolları Bölge Müdürlüğü’nden yetkililerin bir araya gelerek bir an önce çözüm üretmesi önem arz etmektedir." ifadelerini kullandı.
