Celal Güzelses, 1899 yılında Diyarbakır'ın Reis oğlu Mahallesi'nde dünyaya gelmiştir. Annesi Latife Hanım ve kız kardeşi Adalet Hanım ile birlikte yaşayan Güzelses, babasının vefatıyla altı yaşında mahalle mektebine başlamıştır. İlkokul eğitimi sırasında babasının mensubu olduğu Rufai tekkesinde Kur'an kursuna devam etmiş ve dokuz yaşında Hâfız-ı Kur'an olmuştur.
Rüştiye eğitimine başladığı sırada 1. Dünya Savaşı'nın başlamasıyla tahsiline ara vermek zorunda kalan Güzelses, ailesine katkı sağlamak amacıyla camilerde cüz ve Kur'an okuyarak müezzinlik görevini üstlenmiştir. Aynı zamanda Rufai tekkesinde tasavvuf musikisi çalışmalarına katılarak sesinin güzelliği ve müzik bilgisiyle dikkat çekmiştir.
Güzelses, 1924 yılında askerlik görevini tamamladıktan sonra Diyarbakır Valiliği'nde memuriyete başlamış ve kısa sürede kâtiplik görevine yükselmiştir. Emekli olduktan sonra folklor çalışmalarına yönelen Güzelses, Diyarbakır Halk Türküleri adlı eserinde birikimlerini toplamış ve Diyarbakır Halk Musiki Cemiyeti'ni kurmuştur.
'Atatürk'ün teşvikiyle Güzelses oldu'
Sanatçı, 1932 yılında Dolmabahçe Sarayı'nda sekiz saat süren bir konser vererek Mustafa Kemal Atatürk'ün dikkatini çekmiş ve "Şark Bülbülü" unvanını almıştır. Atatürk'ün teşvikiyle soyadını Güzelses olarak değiştiren sanatçı, memuriyeti boyunca Diyarbakır Halkevi Musiki Şefliği görevini sürdürmüş ve halk müziğinin yayılmasına katkı sağlamıştır.
Celal Güzelses'in vefatı, 1 Şubat 1959 tarihinde gerçekleşmiştir. Ulu Camii'den büyük bir halk katılımıyla Mardin Kapı Mezarlığı'na defnedilen sanatçının naaşı, Diyarbakır halkı tarafından büyük bir üzüntüyle uğurlanmıştır.
Celal Güzelses'in müzik alanındaki mirası, Diyarbakır ve Türkiye'nin dört bir yanında yaşamaya devam etmektedir.
